Rozwijanie zdolności rozwiązywania problemów matematycznych poprzez zwiększenie kreatywności uczniów i samodzielne formułowanie zadań do rozwiązania

Jeżeli nie znasz portu, do którego płyniesz  
i wiatry nie będą Ci sprzyjać
(Seneka)

W czasie egzaminu ośmioklasisty najwięcej trudności stwarzają uczniom zadania związane z rozwiązywaniem problemów. Podobna sytuacja występuje także w czasie egzaminu maturalnego z matematyki. Co roku  najsłabiej wypadają wyniki egzaminu ósmoklasisty z matematyki i najwięcej uczniów nie zdaje matury z powodu tego przedmiotu.

Jedną z  przyczyn powyżej sytuacji jest zbyt słaby nacisk na rozwijanie kreatywności i samodzielności uczniów w czasie nauczania matematyki.

Według prof. Gruszczyk Kolczyńskiej „Szkoła realizuje zajęcia z edukacji matematycznej, na której przerabia niedobre podręczniki, kartka po kartce, strona po stronie. Natomiast nie uczy ani myślenia, ani działalności matematycznej.”

Stawianie w czasie edukacji matematycznej  dużego nacisku na stronę formalną w nauczaniu matematyki sprawia, że czynne przejęcie inicjatywy przez uczniów w stawianiu zagadnień i sprawdzaniu hipotez jest dla nich bardzo trudne. Dlatego pożądane jest stwarzanie sytuacji dydaktycznych, w czasie których uczeń najpierw wyznacza  samodzielnie cel do osiągnięcia w problemie matematycznym, a następnie  będzie dobierał odpowiednio metody rozwiązania. 

Cel główny:

Kształcenie  u nauczycieli umiejętności rozwiązywania problemów poprzez  tworzenie i rozwiązywanie przez uczniów  zadań problemowych  z różnych obszarów  matematyki i interdyscyplinarnych.

Cele szczegółowe:

1. 1. stosowanie przez nauczycieli w trakcie nauczania matematyki metod problemowych,
   2. rozwijanie kreatywności uczniów,
   3. doskonalenie rozwiązywania przez uczniów zadań problemowych,
   4. konstruowanie przez uczniów zadań matematycznych ukierunkowanych na rozwiązanie problemu,
   5. formułowanie  i rozwiązywanie przez uczniów problemów interdyscyplinarnych z wykorzystaniem narzędzi matematycznych,
   6. doskonalenie roli nauczyciela matematyki jako coach’a w zespołowym rozwiązywaniu problemów przez uczniów.

Adresaci:

• • Nauczyciele matematyki I i II etapu edukacyjnego;
  • Nauczyciele dowolnego przedmiotu dla II etapu edukacyjnego zainteresowani rozwiązywaniem problemów z ich obszaru metodami matematycznymi (nieobligatoryjnie);
  • Uczniowie klas III –VII szkoły podstawowej (pośrednio).

W czasie realizacji projektu przewidziano następujące działania, ich sposób realizacji, zakładane rezultaty oraz planowany poziom osiągnięcia:

Lp.	Działanie	Sposób realizacji	Zakładane rezultaty	Planowany poziom osiągnięcia
1	Szkolenie  dla nauczycieli w zakresie stosowania metod problemowych na matematyce (I etap)	Przeprowadzenie szkolenia. Opracowanie scenariusza i przeprowadzenie przez uczestników szkolenia   lekcji z wykorzystaniem metody problemowej	Nauczyciele stosują w czasie lekcji metody problemowe	Uczestnicy projektu omawiają  przebieg „swojej” lekcji
2	Szkolenie  dla nauczycieli – jak kształtować kreatywność  uczniów (I etap)	Przeprowadzenie szkolenia. FWD– wystąpienia nauczycieli prezentujące kreatywne prace uczniów zainspirowane przez nich	Nauczyciele rozwijają kreatywność uczniów	Uczestnicy projektu inspirują uczniów do kreatywnych działań i omawiają ich dokonania
3	Opracowanie zdań problemowych dla nauczycieli. Przekazanie zadań nauczycielom (I etap)	Nauczyciele wykorzystują w czasie lekcji opracowane zdania problemowe	Nauczyciele wykorzystują zadania do rozwijania umiejętności rozwiązywania problemów przez uczniów	Uczestnicy projektu stosują w czasie lekcji  zadania problemowe odpowiednie dla danego poziomu nauczania
4	Konsultacje dla nauczycieli w zakresie formułowania problemu i konstruowania zadań matematycznych opisujących ten problem przez uczniów (II etap)	Nauczyciele uczestniczą w konsultacjach. Nauczyciele wykorzystują nabyte umiejętności w zakresie konstruowania zadań problemowych przez uczniów w czasie lekcji	Nauczyciele przeprowadzają lekcje, w czasie której uczniowie konstruują zadania problemowe	Uczestnicy projektu prezentują zdania problemowe opracowane przez uczniów
5	Konsultacje dla nauczycieli w zakresie wykorzystywania interdyscyplinarnych projektów do rozwijania kompetencji matematycznych i umiejętności ponadprzedmiotowych (III etap)	Nauczyciele  uczestniczą w konsultacjach w zakresie opracowywania  własnego scenariusza projektu interdyscyplinarnego.	Nauczyciele opracowują i przeprowadzają  interdyscyplinarny projekt badawczy z wykorzystaniem metod matematycznych. Nauczyciele w ramach przeprowadzonego projektu współpracują z przedstawicielami  środowiska lokalnego.	Nauczyciele upowszechniają projekty opracowane przez zespoły uczniów

Udział w projekcie przyczyni się do zwiększenia kompetencji matematycznych i społecznych nauczycieli oraz poprawę efektywności nauczania w zakresie rozwiązywania  matematycznych zadań problemowych i zwiększenia  kreatywności uczniów. Projekt dotyczy problemów matematycznych, ale ma charakter interdyscyplinarny.

Udział w projekcie jest bezpłatny. Liczba miejsc jest ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń. Czas uczestnictwa zgłoszonej placówki/ nauczycieli/ w projekcie: 1 rok.

Czas trwania projektu: 3 lata (2023 – 2025):

• • rok 2023 (pilotaż) zasięg MSCDN Wydział w Warszawie – rekrutacja zakończona;
  • rok 2024 zasięg MSCDN (wszystkie wydziały) – rekrutacja zakończona;
  • rok 2025 zasięg MSCDN oraz wybrane placówki z woj. podlaskiego (Białystok i okolice) – rekrutacja zakończona

 

Koordynatorka projektu: Beata Wąsowska-Narojczyk tel. 22 536 60 37; mail: beata.wasowska-narojczyk@mscdn.edu.pl